Item documental Ico_INV477_1831 - D. Pedro I, Imperador e defensor do perpétuo do Brasil [Gravura]

Open original 数字对象

特征标识版块

参考代码

BR DFMRE RIO-MHI-SNEIB-PS-Ico_INV477_1831

标题

D. Pedro I, Imperador e defensor do perpétuo do Brasil [Gravura]

日期

  • 1831 (创建)

描述层级

Item documental

尺寸和媒介

24,7 cm x 17,3 cm

背景版块

文献历史

As origens da Mapoteca do Itamaraty se encontram no governo do presidente Hermes da Fonseca (1855-1923), tendo Lauro Müller (1863-1926), como chanceler. Por meio do Decreto nº 10.662 de 31/12/1913, que reorganiza a gestão do Itamaraty, criando uma unidade específica para gestão de documentos cartográficos.

O acervo da mapoteca tem suas origens com a vinda da família real portuguesa para o Brasil em 1808. Na Regência, com a atuação de diplomatas como Duarte da Ponte Ribeiro (1795-1878) e José Maria do Amaral (1812-1885) novos itens foram inseridos na coleção. Durante o II Reinado e República Velha houve acréscimos originados das representações brasileiras em várias partes do mundo.

入藏或转移的直接来源

Os acervos relativos as legações do Império do Brasil foram custodiados pela Secretaria dos Negócios Estrangeiros (1822-1889), e com a Proclamação da República em 1889 tornaram-se parte do acervo do Ministério das Relações Exteriores onde se encontra atualmente.

内容和结构版块

范围和内容

Jean Baptiste Raphael Urbain Massard (1775–1843), foi um artista e gravador francês, filho de Jean Massard. Conhecido por fazer temas greco-romanos, especialmente aqueles que catalogavam ruínas de artefatos romanos e gregos. Seus trabalhos podem ser vistos no Harvard University Museum e no Metropolitan Museum of Art nos EUA. Além disso, ele tem trabalhos no Reino Unido e na França.

评价, 销毁, 编制

A documentação da Mapoteca Histórica do Itamaraty no Rio de Janeiro nunca foi objeto de Avaliação e Eliminação. Documentação de caráter permanente.

增加

整理系统

O acervo da Mapoteca Histórica está divido em (3) três fundos documentais: Secretaria de Negócios Estrangeiros e da Guerra do Reino de Portugal (1736 – 1822); Secretaria dos Negócios Estrangeiros do Império do Brasil (1822-1889); e Ministério das Relações Exteriores (1889 – 1990). Tais fundos estão subdivididos em séries, como: Eventos e Personalidades e o Grupo Múndi, incluindo documentação cartográfica, correspondente à Mapas, Atlas, Cartas, Cartas náuticas, Planos, Plantas e etc, e documentação iconográfica, referente à Fotografias, Gravuras, Álbuns e etc.

检索和使用条件版块

管理检索的条件

Sem restrições de acesso.
(Necessidade de agendamento prévio)

管理复制的条件

Os documentos cartográficos e iconográficos podem ser reproduzidos por via fotográfica, com uso de máquina fotográfica, telefone celular ou tablet, sem uso de iluminação extra. Para coleta de imagens com maior resolução e com a necessidade de iluminação especial se faz necessário a assinatura de instrumentos próprio.

资料的语言

  • 葡萄牙文

资料文字

语言和文字说明

物理特征和技术要求

Litografia em preto e branco.

索引指南

相关资料版块

原件及其位置

副本及其位置

相关描述单元

相关描述

说明版块

说明

Documento em bom estado de conservação.

说明

Gravador francês, Jean-Baptiste Raphaël Urbain Massard, dito Urbain Massard, nasceu em Paris em 1775 e faleceu em Viry-Chatillon em 1843. Filho de Jean Massard (1740-1822), que ostentou o título de “gravador do rei” [1], aprendeu a profissão com o pai e um irmão [2].

Os autores da História do retrato na França (Histoire du portrait en France) observam que Urbain Massard, “sem ser um artista de primeiro escalão, nos legou, todavia, entre outras peças de valor, um excepcional retrato de Luís XVIII, com base em Gérard [François Pascal Simon Gérard, Barão Gérard, pintor e gravador, 1770-1837]. O retrato pode ser visto no Gabinete das Estampas”, área da Biblioteca Nacional da França assim nomeada na época (1884) [3]. Por sua vez, o livro Os gravadores do décimo oitavo século (Les graveurs du dix-huitième siècle) anota que Urbain Massard “continuou com distinção as tradições paternais” [4].

Diferentes obras de Urbain Massard pertencem ao acervo de notáveis instituições. Além da Biblioteca Nacional da França (“Retrato de Luís XVIII”, “A assembleia dos deuses”, “Adão e Eva” [5]), acolhem trabalhos do artista, por exemplo, o Metropolitan Museum de Nova York (“O sepultamento de Atala” [6]), a Galeria Nacional de Arte de Washington, DC (“Homero cego” [7]), a Biblioteca Nacional da Espanha (“Melpômene” [8]), o Museu Tylers, dos Países Baixos (entre outras gravuras, “Hipócrates recusa os presentes de Artaxerxes” [9]) e a Galeria Nacional da Finlândia (“Bajazet”, inspirada na dramaturgia de Racine [10]).

As gravuras de Jean-Baptiste Raphaël Urbain Massard tomam habitualmente por base trabalhos de terceiros artistas, franceses ou não, com destaque para o já citado François Gérard (pintor do modelo do “Retrato de Luís XVIII” e autor de obra que baseou o “Homero cego”) e Anne-Louis Girodet de Roussy-Trioson (1767-1824), cuja produção fundamenta gravuras como “O sepultamento de Atala” e “Hipócrates recusa os presentes de Artaxerxes”. Entre outros artistas em que se pauta Urbain Massard, encontram-se os pintores italianos Giulio Pippi (1499?-1546), conhecido como Giulio Romano – quadro de sua autoria baseia a gravura “Apolo e as musas” [11] –, e Rafael (1483-1520); os três são citados como autores da gravura de Urbain Massard “A assembleia dos deuses” [12]. Também em outras estampas assinala-se mais de um coautor, como “Adão e Eva”, em que a Urbain Massard se soma a participação de Odvar, como pintor do modelo [13], Carlo Cignani (1628-1719) e Antoine Abraham Devilliers (francês, 1784-c.1818), como ilustradores [14].

A gravura de Dom Pedro I de autoria de Urbain Massard que integra a Mapoteca do Itamaraty (Rio de Janeiro) constitui exemplar da conhecida estampa “Dom Pedro I / Imperador, e Defensor Perpétuo do Brasil” (inscrição constante abaixo da imagem), feita com base em pintura de Henrique José da Silva (português, 1772-1834). Entende-se que a pintura de Silva é posterior à aclamação de Dom Pedro I em 1822 e que a gravura de Urbain Massard data de 1831 [15]. No livro Dom Pedro: estudo iconográfico (segundo volume), Stanislaw Herstal registra que “a gravura, divulgada na época pelo Diário Fluminense, tornou-se a mais ‘clássica’ e a mais cobiçada entre os retratos gravados de D. Pedro I, não sendo, contudo, muito rara” [16]. Herstal lista outras coleções, brasileiras e estrangeiras, que contêm exemplar da gravura de Urbain Massard [17].

PORTALIS, Roger; BERALDI, Henri. Les graveurs du dix-huitième siècle. T. 3. Paris: Damascène Morgand e Charles Fatout, [ca. 1860]. Disponível em: https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k209344p/f55.item.texteImage. Acesso em: 25 jan. 23.

MASSARD, Jean Baptiste Urbain. D. Pedro I, Imperador e Defensor Perpétuo do Brasil. [ca. 1830]. 1 gravura. Disponível em: https://artsandculture.google.com/asset/d-pedro-i-imperador-e-defensor-perp%C3%A9tuo-do-brasil/nQHuk4zygkDDMw?hl=pt-PT. Acesso em: 25 jan. 23.

PINSET, Raphaël; AURIAC, Jules d’. Histoire du portrait en France. Paris: A. Quentin, 1884, p. 243. Disponível em: https://archive.org/stream/histoireduportr00artgoog/histoireduportr00artgoog_djvu.txt. Acesso em: 25 jan. 23.

HERSTAL, Stanislaw. Dom Pedro: estudo iconográfico. Volume II [Ed. fac-similar]. Brasília, DF: FUNAG, 2021 (Bicentenário: Brasil 200 anos – 1822-2022), p. 91-92. Disponível em: https://funag.gov.br/biblioteca-nova/produto/36-36-dom_pedro_estudo_iconografico. Acesso em: 26 jan. 23.

MASSARD, Jean Baptiste Urbain; SANZIO, Rafael; ROMAIN, Jules. L'Assemblée des dieux: [estampe]. 1779. 1 gravura. Disponível em: https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b525127682.r=Urbain%20Massard?rk=21459;2. Acesso em: 26 jan. 23

MASSARD, Jean-Baptiste-Raphaël-Urbain et al. Adam et Eve.: [estampe]. 1802. 1 gravura. Disponível em: https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b52508963b.r=Urbain%20Massard?rk=64378;0. Acesso em: 26 jan. 23.

MASSARD, Jean-Baptiste-Raphaël-Urbain; GIRODET-TRIOSON, Anne Louis. The Burial of Atala. 1822. 1 gravura. Disponível em: https://www.metmuseum.org/art/collection/search/373612. Acesso em: 26 jan. 23.

MASSARD, Jean-Baptiste-Raphaël-Urbain; GERARD, Françoise. Blind Homer. 1816. 1 gravura. Disponível em: https://www.nga.gov/collection/art-object-page.157097.html. Acesso em: 26 jan. 23

MASSARD, Jean-Baptiste-Raphaël-Urbain. Melpoméne. [entre 1803 a 1809]. 1 gravura. Disponível em: https://www.europeana.eu/pt/item/2022717/bnesearch_detalle_bdh0000143978. Acesso em: 26 jan. 23.

Massard, Jean Baptiste Raphael Urbain; Girodet-Trioson, Anne Louis. Hippocrates weigert de geschenken van Arthaxes. 1816. 1 estampa. Disponível em: https://www.europeana.eu/pt/item/2021618/resource_document_teylers_kunstverzamelingen_KG_14010. Acesso em: 26 jan. 23.

Massard, Jean Baptiste Raphael Urbain. Racinen Bajazet´n ensimmäisen näytöksen ensimmäisestä kohtauksesta. 1889. 1 estampa. Disponível em: https://www.europeana.eu/en/item/2021012/app_si_C_100. Acesso em: 26 jan. 23.

Massard, Jean Baptiste Raphael Urbain; ROMANO, Giulio. Apollon et les muses. 1812. 1 gravura. Disponível em: https://www.ivoire-france.com/fr/lot-3201-420320-5_dapres_giulio_romano_c.1499_1546grave. Acesso em: 27 jan. 23.

[1] In Portalis, Le Baron Roger; Béraldi, Henri. Les graveurs du dix-huitième siècle. Tome troisième. Paris: Damascène Morgand e Charles Fatout, 1882, pp. 52/53. Disponível em https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k209344p/f55.item.texteImage.

[2] Fonte: https://artsandculture.google.com/asset/d-pedro-i-imperador-e-defensor-perp%C3%A9tuo-do-brasil/nQHuk4zygkDDMw?hl=pt-PT.

[3] Pinset, Raphaël; Auriac, Jules d’. Histoire du portrait en France. Paris: A. Quentin, 1884, p. 243. Disponível em https://archive.org/stream/histoireduportr00artgoog/histoireduportr00artgoog_djvu.txt.
[4] Portalis e Béraldi, op. cit., p. 53.
[5] Disponíveis em https://gallica.bnf.fr/services/engine/search/sru?operation=searchRetrieve&version=1.2&query=%28gallica%20all%20%22Urbain%20Massard%22%29&lang=fr&suggest=0 e https://gallica.bnf.fr/services/engine/search/sru?operation=searchRetrieve&version=1.2&query=%28gallica%20all%20%22Urbain%20Massard%22%29&lang=fr&suggest=0#resultat-id-3.

[6] In https://www.metmuseum.org/art/collection/search/373612.

[7] In https://www.nga.gov/collection/artist-info.10729.html.

[8] In https://www.europeana.eu/pt/item/2022717/bnesearch_detalle_bdh0000143978.

[9] In https://www.europeana.eu/pt/item/2022717/bnesearch_detalle_bdh0000143978.

[10] In https://www.omnia.ie/index.php?navigation_function=6&europeana_where=no&europeana_when=no&europeana_query=Massard+Jean+Baptiste+Rapha%C3%ABl+Urbain&navigation_start=1.

[11] Fonte: https://www.ivoire-france.com/fr/lot-3201-420320-5_dapres_giulio_romano_c.1499_1546grave.

[12] In https://gallica.bnf.fr/services/engine/search/sru?operation=searchRetrieve&version=1.2&query=%28gallica%20all%20%22Urbain%20Massard%22%29&lang=fr&suggest=0.

[13] São raras as informações sobre Odvar (provavelmente Joseph Denis Odevaere, seja a mesma pessoa) In: https://www.britishmuseum.org/collection/term/BIOG40526. A Biblioteca Nacional da França registra apenas sua nacionalidade francesa, sexo masculino, nascimento no século XVIII e morte no século XIX. In https://data.bnf.fr/en/atelier/14959202/odvar/.

[14] Fontes: https://www.britishmuseum.org/collection/object/P_1856-0308-571 e https://gallica.bnf.fr/services/engine/search/sru?operation=searchRetrieve&version=1.2&query=%28gallica%20all%20%22Urbain%20Massard%22%29&lang=fr&suggest=0#resultat-id-3.

[15] Informações que figuram, por exemplo, em https://artsandculture.google.com/asset/d-pedro-i-imperador-e-defensor-perp%C3%A9tuo-do-brasil/nQHuk4zygkDDMw?hl=pt-PT.

[16] Herstal, Stanislaw. Dom Pedro: estudo iconográfico. Volume II [Ed. fac-similar]. Brasília, DF: FUNAG, 2021 (Bicentenário: Brasil 200 anos – 1822-2022), p. 92. Disponível em https://funag.gov.br/biblioteca-nova/produto/36-36-dom_pedro_estudo_iconografico.

[17] Idem, op. cit., p. 91.

备选标识符

检索点

主题检索点

地点检索点

名称检索点

体裁检索点

著录控制版块

著录标识符

机构标识符

使用的规则和/或惯例

状态

细节层级

创建 修改 删除 日期

Julho - novembro de 2022.

语言

文字

来源

BEAUX HOMMES MAGAZINE. ACADEMIA (Academias): Jean-Baptiste-Raphaël-Urbain Massard – França – 1798. Paris: Beaux Hommes Magazine, 2022.Disponível em: https://beauxhommes.com/academy-academies-jean-baptiste-raphael-urbain-massard-france-1798/. Acesso em: 5 set. 2022.

CALDEIRA, Jorge. José Bonifácio de Andrada e Silva. São Paulo: Editora 34, 2002.

CONDURU, Guilherme Frazão. O Museu Histórico e Diplomático do Itamaraty: história e revitalização; Brasília: FUNAG, 2013.

GABLER, Louise. A Secretaria de Estado dos Negócios Estrangeiros e a consolidação das relações exteriores no Brasil. Rio de Janeiro: Arquivo Nacional, 2013.

档案管理员说明

Equipe da prestadora Cassis Ged e serviços diversos LTDA ao Arquivo Histórico do Itamaraty: Catarine Villa Verde e Djalma P. Bernardes (Bibliotecários/Descritores), Jefferson Nascimento Albino (Historiador/descritor), Jéssica Almeida Alves (Fotógrafa), Marina Caldas da Rocha Ferreira (Tradutora), Rafael Martins de Moura (Arquivista), Susana Priscila Cerqueira Santos (Conservadora-Restauradora).

数字对象 (原件) rights area

数字对象 (参考) rights area

数字对象 (缩略图) rights area

登记版块

相关主题

相关的人和组织

相关体裁

相关地点